Xiliga hargabku si xowli ah u socdo iyo faafitaanka novel coronavirus, qaar badan oo naga mid ah ayaa diirada saara sidii aan caafimaad u yeelan lahayn. Laga soo bilaabo maraq slurping ilaa dhogorta gacmaha lagu nadiifiyo, waxay u badan tahay inaad akhriday ilaa hal milyan oo siyaabo kala duwan oo aad isaga ilaalinayso inaad jirrato. Laakiin waa kuwee xeeladaha ka hortagga run ahaantii shaqeeya?
Haddii aad horeba u kaydsatay waji-gashiyada qalliinka iyo galoofyada, waxa laga yaabaa inaad ka niyad jabto inaad ogaato in hababkani aanay hoos u dhigi doonin fursadahaaga inaad ku qaaddo hargabka caadiga ah, ifilada, ama coronavirus. Hoos waxaan ka saareynaa qaar badan oo ka mid ah caqiidooyinka caanka ah.
Maaskaro ayaa difaac wanaagsan u ah hargabka (ama cudur kasta oo hawadu ka soo baxdo)
In kasta oo ay jiraan cilmi-baaris badan, waxtarka waji-xidhka ee ka hortagga infekshanka hargabka iyo caabuqyada kale ee hawada ka dhasha (sida novel coronavirus) ayaa weli dood u taagan. Ma jirto caddayn dhammaystiran oo ah in isticmaalka waji-xidhka uu ilaaliyo dadka caafimaadka qaba nolol maalmeedkooda.
Sidaa awgeed, Xarumaha Xakamaynta iyo Kahortagga Cudurrada (CDC) kuma talinayso in dadka caafimaadka qaba ay isticmaalaan si ay uga fogaadaan inay qaadaan cudurrada neef-mareenka, oo uu ku jiro COVID-19.
Tani waa qayb ahaan sababtoo ah jeermisku wuu yar yahay wuxuuna si fudud u dhex mari karaa maaskarada, gaar ahaan haddii uu yahay mid dabacsan ama aan si sax ah loo xidhin. Maskaxda ku hay inta uu fayrasku dhab ahaan u yar yahay. Dhererka caadiga ah ee fayrasku wuxuu u dhexeeyaa 200 ilaa 1.000 nanometer ( tixraac ahaan, unugga dhiigga cas wuxuu ku saabsan yahay 10.000 nanometers), iyo qaar badan oo ka mid ah maaskaro, oo sida caadiga ah loo xidho si aan habboonayn, kama hortagi karaan wax yar oo soo gala jidhkeena.
Haddaba ma jirtaa waqti ku habboon in la isticmaalo? Marka loo eego maqaalka Maarso 2020 ee JAMA, marka laga reebo xirfadle daryeel caafimaad, celceliska qofka waa inuu xidho maaskaro kaliya haddii ay la kulmaan calaamadaha caabuqa neef-mareenka (sida qufaca, hindhisada, ama xaaladaha qaarkood qandho) ama haddii ay daryeelayaan loogu talagalay (ama aad xiriir dhow la leedahay) qof qaba caabuq neef-mareenka. Taasina runtii waxay kaa ilaalinaysaa inaad ku faafiso jeermis kasta oo waxyeello u keeni kara dadka kale.
Xeeladda ugu fiican ee is-difaaca waa in aad si fiican u dhaqdo gacmahaaga, si taxadar lehna u dabool afkaaga marka aad qufacayso oo aad hindhisayso, oo aanad taaban indhahaaga, sankaaga iyo afkaaga.
Xidhashada galoofyada ayaa kaa ilaalin kara inaad soo qaadatid jeermiska
Waan necbahay inaan kuu jebiyo, laakiin xidhashada galoofyada, hadday yihiin galoofyada qaboobaha ama galoofyada qalliinka, maaha habka ugu fiican ee looga fogaado jeermiska.
Gacan-gashiyadu waa sida maqaar labaad: waxay soo qaadaan cudur-sideyaal la mid ah kuwa gacmahaaga qaawan. Ka dib, waxay sidoo kale ku gudbin karaan, oo ay kugu qaadi karaan, cayayaanka waxyeellada leh haddii aad taabato meel wasakh ah oo ka dibna taabato wajigaaga. Si kale haddii loo dhigo, galoofyada si ay u fuliyaan hawl kasta oo ilaalin ah, waa inaad u dhaqdaa (ama u beddeshaa) si joogto ah sida gacmahaaga qaawan, taas oo si aad ah u jabinaysa ujeedada xidhashada.
Si kastaba ha ahaatee, haddii aad daryeesho qof qaba jirro sida coronavirus-ka, khubaradu waxay ku talinayaan inaad xidhato galoofyada la tuuri karo marka aad la kulanto dhiigga qofka, saxarada, ama dareeraha jidhka (oo ay ku jiraan candhuufta, xaakada, xab) sanka, matagga. iyo kaadida). Tani waxay sidoo kale khusaysaa marka la nadiifiyo "tabashada sare" ee dusha sare sida miisaska, miisaska, albaabbada, qalabka musqusha, musqulaha, telefoonada, iyo kiiboodhka, iyo marka la qabanayo dharka wasakhaysan iyo dharka dharka lagu dhaqdo.
Xaaladahan, had iyo jeer iska ilaali inaad ku taabato indhahaaga, sankaaga, iyo afkaaga gacmo-gacmeedyadaada. Kadibna isla markiiba iska tuur (isticmaal hal mar kaliya!) isla markiiba gacmahaaga ku dhaq saabuun iyo biyo ugu yaraan 20 ilbiriqsi.
Faytamiin C waxa uu kaa caawinayaa in aad dhakhso u soo raynayso
Marka qabowgu hooseeyo, waxaad heli kartaa koob yar oo casiir liin ah. Laakiin fitamiin C yar ma shaqeeyaa markaad jirran tahay?
Faytamiin C wuxuu muhiim u yahay difaaca jirka, waxaanan u baahanahay shaqo difaac wanaagsan si loo bogsado. Taasi waxay tidhi, cilmi-baaristu waxay ogaatay in qaadashada fitamiin C-ga maalinlaha ah ay si dhexdhexaad ah u yareyso muddada hargabka, qiyaastii 8%, sida laga soo xigtay Machadka Qaranka ee Caafimaadka.
Kartida Vitamin C si uu u yara gaabiyo muddada hargabka (oo uu yareeyo darnaanta astaamihiisa) waxa laga yaabaa inay qayb ahaan ka mid tahay magdhowga jawaabta bararka ee kordhay. Laakiin haddii aad bilowdo inaad qaadato fitamiin C mar aad horeba u bukootay, wax badan kama qabanayso soo kabashadaada.
Daawaynta ugu fiican waa inaad si fiican u seexato. Inta badan oo aad jidhkaaga nasato, sida ugu dhakhsaha badan ee soo kabashada ayaa noqon doonta.
Hargabku wuxuu la mid yahay hargab xun.
Inkasta oo laga yaabo inaad la kulanto calaamadaha hargabka caadiga ah sida cune xanuun, san duuf, hindhiso, xabeeb, iyo qufac, hargabku wuxuu noqon karaa mid ka khatarsan hargabka caadiga ah. Dadyow gaar ah ayaa halis sare ugu jira, oo ay ku jiraan dhallaanka, dadka waaweyn, haweenka uurka leh, iyo dadka habdhiska difaaca ee daciifka ah. Sidoo kale, haddii aad leedahay xaalad caafimaad, sida cudurrada wadnaha, kansarka, ama sokorowga, hargabku wuxuu kuu horseedi karaa dhibaatooyin ka sii daran.
Dadka caafimaadka qaba uma baahna tallaalka hargabka.
Sida kor ku xusan, kooxo gaar ah ayaa halis sare ugu jira inay la kulmaan dhibaatooyin la xiriira hargabka, laakiin qof kasta ayaa u nugul inuu qaado hargabka, oo ay ku jiraan dadka caafimaadka qaba. Oo mar uu cudurku qaado, dadku way qaadi karaan oo waxay u gudbin karaan fayraska dadka kale. Taasi waa sababta khubaradu ay ugu talinayaan in qof kasta (6 bilood iyo ka weyn) la tallaalo xilli kasta oo hargab ah.
Qaadashada tallaalka hargabka sannad kasta waa fure. Fayraska hargabku wuu isbedelaa, markaa in la tallaalo sannad kasta waa muhiim si loo hubiyo inaad ka hortagto noocyada ay u badan tahay inay keenaan dillaac.
Ma u baahan tahay antibiyootik hargabka?
Been abuur, been abuur iyo been abuur. Antibiyootigyada si gaar ah ayaa loo sameeyay si loo dilo bakteeriyada, ma aha fayrasyada sida hargabka ama coronavirus-ka cusub, kuwaas oo gebi ahaanba kala duwan. Daawaynta taageerada, daawooyinka fayraska (ma aha dhammaan fayrasyadu dawooyin), iyo tallaallada ka hortagga ah waa habka saxda ah ee lagu daweeyo fayraska.
Si kastaba ha ahaatee, mararka qaarkood shaqada difaaca bukaanka ayaa si aad ah loola dagaallamo inta lagu jiro caabuqa fayras oo ay yeeshaan caabuq bakteeriya oo sarreeya sida. burunkiito. Xaaladahan, qaadashada antibiyootiko ayaa laga yaabaa inay faa'iido leedahay.
Waa inaad "gaajo" xumada
Tani waa khayaali.In kasta oo cunista ay noqon karto waxa ugu dambeeya ee maskaxdaada ku jira marka aad hargab xun kugu dhacayso, joojinta cuntadu ma noqon karto doorashadaada ugu fiican ee habka bogsashada degdega ah.
Hadday tahay hargab ama hargab, habka difaacaagu wuxuu u baahan yahay nafaqo iyo tamar si uu shaqadiisa u guto, markaa cunista iyo helitaanka dareere ku filan waa lagama maarmaan.
Fuuq-baxa ayaa fure u ah soo kabashada. Haddaba haddii aadan xamili karin waxyaalaha adag, isku day inaad cabto biyo, shaah, iyo maraq.
Tallaalka hargabku wuxuu keenaa hargabka
Haddii aad waligaa ku dhacday hargab wax yar ka dib markii lagugu tallaalay hargabka, waxa laga yaabaa inaad u malaysay in tallaalka laftiisu uu ku bukoonaaday. Laakiin tani run maaha. Tallaalka hargabku wuxuu ka samaysan yahay fayras aan dhaq-dhaqaaq lahayn oo aan gudbin karin caabuq.
Dhab ahaantii, waxay qaadataa toddobaad ama laba toddobaad in tallaalku soo galo, markaa dadka calaamaduhu isla markiiba qaataan tallaalka hargabku waxay mar horeba u socdeen inay bukoonaadaan ka hor intaanay la tallaalin.