Tijaabada COVID-19 waxay noqon kartaa tallaabada ugu muhiimsan ee aan qaadi karno bulsho ahaan si aan u yaraynno fiditaanka SARS-CoV-2, fayraska sababa coronavirus.
Tijaabadu waa muhiim si aan u helno tallaabooyin caafimaad oo dadweynaha looga hortagayo marka horeba. Qayb badan oo ka mid ah dadka qaba COVID-19 waa asymptomatic waqtigan. Waxaan u baahanahay inaan awoodno inaan aqoonsanno dadkaas oo aan sameyno tallaabooyin looga hortagayo inay dadka kale qaadsiiyaan, gaar ahaan maadaama aysan jirin tallaallo.
6 xaaladood oo ay tahay inaad iska baarto COVID-19
waxaad leedahay astaamo
Dadka leh calaamadaha cudurka 'coronavirus' cusub ayaa mudnaanta koowaad leh in la iska baaro.
La xidhiidh dhakhtarkaaga ka hor inta aanad iska baadhin haddii aad ka shakisan tahay inaad qabtid COVID-19. Haddii calaamadahaagu fudud yihiin, dhakhtarkaagu waxa laga yaabaa inuu ku weydiiyo inaad sugto. Oo haddii lagugu baaro, waxaad u baahan doontaa inaad taxaddar dheeraad ah yeelato si aad uga fogaato faafitaanka caabuqa.
Laakin astaamihiisu ma aha sababta kaliya ee looga baaro coronavirus. Haddii aad ku nooshahay aag laga heli karo baaris, halkan waxaa ah waqtiyo kale marka ay ku habboon tahay, xitaa lagama maarmaanka ah, in la iska baaro.
Waxaad xiriir toos ah la yeelatay qof togan ama astaamo leh
Haddii aan wax ka ogaanno meeshan, waa in SARS-CoV-2 uu ku socdaalo xawaare xad dhaaf ah iyo hufnaan.
Tani dhab ahaantii waa shuruudaha ugu muhiimsan. Haddii aad la xiriirtay qof runtii tijaabiyey togan, gabi ahaanba, gabi ahaanba, haa, waa inaad eegtaa inaad iska baarto.
Si la mid ah waa run haddii qofku leeyahay astaamo laakiin aan la baarin.
Tani waxay si gaar ah muhiim u noqon kartaa maadaama goobo shaqo oo badan ay furmaan. Haddii shaybaadhku bato, waxa kale oo aad ka fikiri kartaa in aad imtixaan ka qaaddo shahaadada labaad, taas oo ah, haddii aad la xidhiidhay qof la xidhiidhay qof kale oo laga helay cudurka ama calaamadaha.
Si degdeg ah ha isku baarin
Haddii aad isla markiiba iska qaado baaritaanka ka dib markaad u maleyso inaad qaaday COVID-19, waxaa laga yaabaa inaad hesho natiijo taban oo been ah. Taasi waa, natiijadu waxay noqon doontaa diidmo, markaad dhab ahaantii qabto fayraska. Fursadaha aad ku yeelan karto diidmo been ah way badan tahay hadba inta aad ku dhowdahay taariikhda caabuqa.
Dadka intooda badan, culeyska fayrasku wuxuu ku kacaa sabab u dhaxaysa saddex iyo shan maalmood ka dib caabuqa.
Waxaad ka shaqeysaa xirfad halis sare leh
Tan waxaa ku jiri kara daryeel caafimaad ama guriga dadka lagu xanaaneeyo.
Haddii aad ka shaqaynayso xaalad aad xidhiidh sare la leedahay bukaanka buka, sidoo kale waa lama huraan in si joogto ah loo baadho. Dadka ka shaqeeya daryeelka caafimaadka waxaa loo arkaa inay yihiin mudnaan sare sababtoo ah waxay la xiriiraan dadka nugul.
Waxaad doonaysaa inaad aragto xubin qoyska ka tirsan ama saaxiib oo khatar sare leh
Tani waxay macnaheedu noqon kartaa qof kasta oo 65 jir ah iyo ka weyn, iyo sidoo kale dadka qaba xaalado caafimaad oo hoose sida cudurada wadnaha iyo sokorowga, oo ay weheliyaan cudurrada daciifiya habka difaaca jirka, sida lupus.
Haddii ay qaadeen, waxay keeni kartaa in caabuqa uu ka baxo xakamaynta. Sidoo kale waa in lagu baaro haddii aad tahay daryeelaha qof halis sare ku jira.
Maadaama baaritaanadu ay aad sax u yihiin, waa inaad sidoo kale la socotaa calaamadaha iyo calaamadaha. Calaamaduhu waxay soo baxaan qiyaastii shan maalmood ka dib soo-gaadhista fayraska, iyo bukaanada intooda badan waxay arkaan calaamadaha 12 maalmood gudahood, sida ku cad Julaay 2020 maqaalka Joornaalka Ururka Caafimaadka Maraykanka (JAMA).
waxaad ku jirtay dad badan
Fikrad ahaan, waa inaadan ka dhex muuqan nooc kasta oo dad badan ama isu imaatin ah. Aad bay muhiim u tahay inaadan joogin dad badan wakhtigan. Laakin, haddii sabab qaar ka mid ah aad u leedahay, is-baar haddii aad awooddo. Tani waa iyada oo aan loo eegin haddii aad taqaan qof kale oo ka tirsan kooxdaada oo horumariya COVID-19.
Waxaa laga yaabaa inaadan garanayn qof kasta oo ka mid ah dadkaas oo aanad garanayn waxa ay ku dhaqmaan. Ilaa kala badh dhammaan faafitaannada waxay ku dhici karaan dadka aan lahayn astaamo, marka loo eego daraasad Juun 2020 lagu daabacay Tallaabooyinka Akadeemiyada Qaranka ee Sayniska.
Waxaad leedahay qalitaan la qorsheeyay ama nidaam caafimaad
Dhab ahaantii, tani waxay noqon kartaa mid ka baxsan gacmahaaga. Inta badan tas-hiilaadka maalmahan waxay ku talinayaan in la baaro coronavirus ka hor qalliin ama qalliin. Marka aad hesho natiijo xun, waad gali kartaa. Aasaaska Badbaadada Bukaanka ee suuxinta ayaa ku talinaysa in dhammaan bukaannada laga baaro SARS-CoV-2 ka hor qalliinka aan degdegga ahayn.
Maxaa la sameeyaa inta aad sugayso natiijada baaritaanka?
hoy guriga. Natiijooyinka imtixaannada qaarkood ayaa la heli doonaa 48 saacadood gudahood, laakiin qaar badan ayaa qaata wax yar.
inta aad sugayso waa in aad go'doomiso oo aad karantiil. Sidoo kale waa inaadan booqan dadka khatarta sare leh, xitaa haddii ay tahay kaliya inaad geyn cunto. Waxaana hubaal ah inay la macno tahay ka fogaanshaha dadka faraha badan.
Imtixaanku wuxuu u wanaagsan yahay oo keliya sida dhaqankaaga. Haddii maanta lagu tijaabiyey oo aad weli dibadda u baxayso adoon xidhin maaskaro, oo aad gasho goobaha khatarta sare leh, waxaad halis u tahay inaad qaaddo ka dib. Sidaa darteed, natiijadu ma noqon doonto calaamad muujinaysa xaaladdaada hadda.
Waa maxay noocyada baaritaanka COVID-19 ee jira?
Halbeegga dahabiga ah ee lagu ogaanayo infekshannada COVID-19 ee firfircoon ee suurtagalka ah ayaa ah baaritaanka falcelinta silsiladda polymerase transcription (PCR).
ka Tijaabada PCR way kala duwan yihiin wax yar, laakiin dhamaantood waxay ku lug leeyihiin suufka sanka, taas oo macnaheedu yahay in muunad laga soo qaado aagga gudaha sanka iyo dhabarka cunaha. Qaar baa muunado ka soo qaada sanka gudihiisa. Sidoo kale waa tan ugu dhibka badan maadaama suufku uu sameeyo qulqul qoto dheer. Nasiib wanaag, waxay qaadataa oo kaliya dhowr ilbiriqsi.
"Swab dhexda-turbinal" ma soo gasho ilaa hadda, laakiin ma noqon karto mid sax ah. Waxa kale oo jira tijaabooyin cusub oo antigen-ka si loo ogaado COVID-19. Tijaabooyinku waxay ka raadiyaan borotiinada dusha fayraska, laakiin tijaabooyinkan antigen-ka si weyn looma isticmaalo.
Natiijooyinka imtixaanku waxay u wanaagsan yihiin oo kaliya sida muunada
Sambal-ururinta ayaa fure u ah samaynta baaritaanka ilaa inta dhakhtarkaagu si fiican u tababaran yahay. Goobo badan oo tijaabo ah ayaa kaa doonaya inaad muunad iskaa u qaadatid, taasoo noqon karta waxoogaa iffy.
Waxay u badan tahay inaan lagugu samayn smear qoto dheer. Waxa la mid ah xirmooyinka baaritaanka guriga. Dhammaan shaybaarada waxay aadayaan shaybaadhka natiijooyinka. Waxaa jira imtixaano natiijo degdeg ah oo la ansixiyay, laakiin si weyn looma hayo mana cadda sida ay sax u yihiin.
Ka warran baaritaannada ka hortagga jirka?
Tijaabooyin ka hortag ah way ka duwan yihiin baaritaanada ogaanshaha PCR ee SARS-CoV-2, loomana isticmaalo in lagu ogaado COVID-19.
Unugyada difaaca jirka waxa la soo saaraa marka jidhkaagu kor u qaado jawaabta ka hortagga caabuqa. Taas macneheedu waxa weeye in baadhitaanada kahortaga-cududku ay kuu sheegayaan haddii aad hore u lahayd COVID-19, laakiin maaha haddii aad qabto caabuq hadda. Unugyada difaaca jirka waxay qaadan karaan hal ilaa saddex toddobaad si ay u samaysmaan ka dib marka lagugu qaado.