Marka xagaagu dhamaado, digniinaha hargabka iyo hargabku waxay bilaabaan inay galaan xarumaha caafimaadka. Waxaan had iyo jeer la xiriirin hargabka iyo cudurkan noocaan ah, laakiin runtu waxay tahay in heerkulku wax yar uu ku leeyahay. Inkasta oo ay aad ugu dhowdahay inaad bukooto Noofembar marka loo eego Ogosto, saynisyahannadu waxay rumaysan yihiin in qoyaanku yahay furaha. Taasi waa, marka qoyaanku sarreeyo, qaybaha aan ku kala firdhino hindhisada (oo uu ku raran yahay fayraska hargabku) waa waaweyn yihiin oo culus yihiin, sidaas darteed waqti yar ayay ku qaataan hawada. Dhanka kale, xilliyada qabowga, qoyaanku wuu hooseeyaa, sidaas darteed waxay u badan tahay in qaybuhu ay ku sii jiraan hawada muddo dheer.
Waa maxay dhab ahaantii hargabku?
Waxaan wajahaynaa cudur faafa oo ba'an, kaas oo sida caadiga ah lagu kala qaado hawada iyo dhacdooyinka sare ee dadweynaha. Asalkiisu waa fayraska ka tirsan qoyska Orthomyxoviridae iyo, sidaan horay kuugu sheegnay, waxay ku badan tahay bilaha jiilaalka.
Hargabku si fudud ayuu u fidaa, markaa tillaabooyin badbaado ayaa la qaadaa sannad kasta si looga fogaado faafitaanka xilliyeedka. Qof kasta oo caafimaad qaba, qaan-gaarnimada, macnaheedu maaha in ka badan dhawr maalmood oo nasasho ah; laakiin waxaa jira kooxo kale oo aad uga xasaasisan, sida carruurta iyo waayeelka, kuwaas oo yeelan kara dhibaatooyin daran. Taasi waa sababta tallaalka loogu taliyay.
Waa maxay sababta aad u qaadanayso tallaalka hargabka? (marka laga reebo in aan hargabku qaadin)
Calaamaduhu miyay isbeddelaan sannad kasta?
Calaamaduhu waxay soo baxaan inta u dhaxaysa 1 ilaa 5 maalmood ka dib marka uu fayrasku jidhka galo. Dadka qaar baa qaba fayraska hargabka laakiin ma yeeshaan calaamado, laakiin way qaadi karaan, nasiib daro, fayraska ifilada ayaa isbedela sannad kasta, sidaas darteed waligeen lama tallaali doono. Si kastaba ha ahaatee, xitaa haddii uu fayrasku isbeddelo, calaamadihiisa ayaa ah sidii hore.
Caabuqa fayraskani wuxuu keenaa a isbeddelka epithelium neefsiga aad uga daran kuwa kale ee uu hargabku keeno. Sawirka hore ee bukaan-socodka wuxuu caadi ahaan si lama filaan ah ugu bilaabmaa qandho iyo qarqaryo, oo ay weheliso madax-xanuun, sanka oo xidhma, cune xanuun, xanuun, murqo xanuun, cunto xumo, iyo qufac qallalan.
Qandho iyo murqo xanuun badanaa waxay socdaan 3-5 maalmood, halka ciriiriga iyo tamar la'aanta la kordhin karo ilaa 2 toddobaad.
Ma keenaysaa khatar caafimaad oo weyn?
Dadka intooda badan waxay ku bogsadaan hal ilaa laba toddobaad gudahood, laakiin dhibaatooyin ayaa soo bixi kara xaaladaha qaarkood.
Sidii aan horay u soo sheegnay, hargabku wuxuu u keeni karaa khatar aad u daran dadka da'da ah, gaar ahaan laga bilaabo da'da 65 iyo jirro joogto ah. Waxaa hubaal ah in aad taqaano kiisas dadka ku bilaabay fayraska oo uu noqday mid adag sida oof wareenka, boronkiitada, sinusitis ama otitis.
Waxa kale oo jiri kara fuuq-bax iyo ka sii dara cudurrada daba-dheeraada ee hore u lahaa, sida sonkorowga, neefta ama dhibaatooyinka wadnaha. Waa caadi inaad u baahato cusbitaal iyo naafo si aad u qabato hawl maalmeedka. In kasta oo fasax ku meel gaar ah lagula taliyay shaqada, shirkado badan oo badan ayaa ku talinaya isticmaalka tallaalka. Tallaalku wuxuu yareeyaa cusbitaalada la seexiyo 50%, dhimashadana 35%.
Sidee loo kala qaadaa?
Aad ayey u badan tahay in lagu kala qaado hawada u dhexeysa dadka ku jira meelaha xiran. Waxa kale oo lagu kala qaadaa taabashada tooska ah iyada oo loo sii marayo dhibcaha candhuufta ee aynu ka sii deyno marka aynu hadlayno, dhunkaneyno, qufaceyno ama hindhisno. Xitaa gacmaha wasakhaysan, fayraska hargabku wuxuu sii jiri karaa saacado, gaar ahaan haddii aan ku jirno jawi qabow oo qoyaan hooseeya.
Haddii aad tahay cayaaryahan oo aad aado goobta jimicsiga waqtigan, waxaad fursad fiican u leedahay inaad jirrato adigoo taabanaya wax kasta. Guriga joog haddii aad hargab qabto, oo dib u bilaw tababarka markaad 100% bogsatay.