Jilibku waa kalagoys si fudud u dhaawacmi kara haddii aynaan ka taxadirin ama aynaan samayn jimicsi ku filan. Mid ka mid ah kuwa ugu caansan waa Baker's cysts ama cysts popliteal. Kuwani waxay ka samaysan yihiin jilibka gadaashiisa waxayna keeni karaan xanuun, raaxo darro, ama calaamado la'aan.
Si aad wax badan uga ogaato xaaladdan, waxaan kuu sheegi doonaa sababaha, calaamadaha, iyo wax kasta oo la xiriira cyst. Inkasta oo ay u muuqato mid aad halis u ah, xaaladaha intooda badan faragelinta qaliinka lagama maarmaan ma aha. Si kastaba ha ahaatee, waa lama huraan inaad la kulanto dhakhtar si loo qiimeeyo khatarta ay leedahay.
Waa maxay cyst popliteal?
Inkasta oo inta badan loo yaqaan 'cyst Baker's', waxaa sidoo kale loo yaqaan 'politeal' ama cyst synovial. Magaceeda waxaa u sabab ah takhtarkii markii hore helay, William Morrante Baker. Tani ma aha wax ka badan buro jilicsan oo dareere ka buuxa oo ka sameysan dhabarka jilibka. Dhaqtarku wuxuu soo gabagabeeyey in finanka popliteal ay yihiin natiijada dheecaanka ku wareegaya wadajirka jilibka ee dhaawacan. Marka dhismayaasha gudaha ama agagaarka wadajirka ay dhaawacmaan, jilibku wuu soo saaraa dareere dheeraad ah kaas oo kaliya u qulquli kara hal jiho, sidaas darteed waxay u sameysaa cyst dhabarka.
Waa barar dareere ka buuxo oo sababa barar xagga dambe ee jilibka, taasina waxay u horseedi kartaa cidhiidhi iyo dhaqdhaqaaq xaddidan. Fiixku wuxuu noqon karaa mid xanuun badan marka uu foorarsado ama uu fidinayo jilibka, laakiin xaaladdan badanaa waxaa sabab u ah dhibaatada saameysa wadajirka jilibka, sida arthritis-ka ama dhaawaca carjawda.
Way fiicantahay in la daweeyo sababta hoose si loo hagaajiyo xanuunka loona yareeyo dhibaatada. Inkastoo cyst popliteal uusan keenin wax dhaawac ah oo waqti dheer ah, waxay noqon kartaa mid aad u dhib badan oo dhif ah dilaac. Si kastaba ha ahaatee, dareeruhu wuxuu kor u qaadi karaa kubka wuxuuna sababi karaa "nabar" agagaarka canqowga.
Sababaha u janjeera xuubka Baker's
Dheecaannada Synovial waa dareere cad oo ku wareegaya godadka wadajirka jilibka. Mararka qaarkood kala-goysyadu waxay sameeyaan dheecaan badan. Cadaadisku wuxuu u riixaa xagga dambe ee jilibka iyada oo loo marayo waalka hal-jidka ah, halkaas oo uu ka abuurmo barar. Bararka ba'an wuxuu keenaa cyst popliteal inuu sameeyo.
Sababaha ugu badan ee keena cyst synovial waa dhaawac ku yimaada carjawda jilibka (meniscus), arthritis, barar, gout, iyo xaaladaha kale ee jilibka ee keena bararka.
Maadaama jilibku yahay kalagoys adag, way u fududahay inuu dhaawacmo. Dhab ahaantii, waa mid ka mid ah sababaha ugu badan ee ay dadku u tagaan dhakhtarka lafaha. Mid kasta oo ka mid ah nabarrada kor lagu magacaabay waxay keeni karaan barar u horseedaya cyst popliteal.
Si kastaba ha ahaatee, xinjirowga dhiigga wuxuu kaloo keeni karaa nabar iyo barar jilibka gadaashiisa iyo dhabarka kubka. Waa muhiim in bararka dhakhtarku baaro si loo ogaado sababta keentay inay tahay cyst ama xinjir. Markaa iska ilaali in aad adigu iska baarto taas oo keeni karta khalad.
Calaamadaha muuqaalkiisa
Sida aan horay u sheegnay, mararka qaarkood cystic ma keeno wax calaamado ah, kaliya barar meesha. Weli, waxay u badan tahay inaad qabtid xanuun kalagoysyo ah oo ka yimaada dhaawaca uu keeno qulqulka dareeraha, ma aha dhisitaanka laftiisa.
Mid ka mid ah calaamadaha ugu yaabka badan uguna caansan waa barar iyo barar ku taal jilibka. Waxaad ka dhigi kartaa in ay si weyn u kordhiso cabbirka, xitaa ka tagista dhaqdhaqaaq la'aan in muddo ah.
Calaamadaha kale ee cyst Baker's cyst waa:
- Buro dheecaan ka buuxo jilibka gadaashiisa
- Xanuun
- Jilib adag
- Dhaqdhaqaaq xaddidan iyo awoodda jilibka laabasho
- Bararka jilibkaaga iyo/ama lugtaada
Mararka qaarkood cyst popliteal wuxuu keeni karaa barar iyo casaan lugta hoose, taas oo lagu khaldi karo calaamadaha xinjirowga dhiigga. Haddi ay sidaas tahay, aad isbitaalka xaalad degdeg ah. Waa muhiim inaad la xiriirto dhakhtar haddii aad walaac qabto. Takhaatiirta takhasuska leh ayaa noqon doona kuwa hubin doona calaamadahaaga oo ay go'aamiyaan haddii ay tahay cyst ama xinjir.
Sidee loo gartaa cyst Baker's?
Markaad aadayso qolka degdega ah ama dhakhtarka takhasuska leh, cudurka waxa loo samayn doonaa siyaabo kala duwan. Waxa ugu horreeya ee dhakhtarku samayn doono waa inuu baaro jilibka si uu u ogaado sida caabuqu yahay. Haddii cyst uu yar yahay, is barbardhigi doona baaxadda dhaqdhaqaaqa jilibka kale. Waa caadi inuu sidoo kale ku weydiiyo su'aalo ku saabsan dhaawacyadii hore iyo jirrooyinka suurtagalka ah.
Dhanka kale, waa wax iska caadi ah in khabiirku uu sameeyo baaritaanno sawir-qaadis oo aan fiicneyn haddii cyst uu si degdeg ah u kordhiyo xajmiga ama uu keeno xanuun ama qandho daran. Tijaabooyinku waxay noqon karaan MRI ama ultrasound. MRI waxay u oggolaan doontaa dhakhtarka inuu si cad u arko cyst oo uu go'aamiyo haddii aad leedahay wax dhaawac ah oo carjawda ah.
Inkastoo cyst-ka uusan ka muuqan doonin raajo, dhakhtarkaagu wuxuu isticmaali karaa mid si uu u eego dhibaatooyinka kale, sida bararka ama arthritis-ka.
Waxa kale oo aad samayn kartaa a baaritaanka ultrasound, fudud oo aan xanuun lahayn. Ma aha wax ka badan ultrasound-ka isticmaala hirarka dhawaaqa si loo go'aamiyo in burodu tahay mid adag ama dareere ah.
daawaynta xanuunka
Baker's cyst wuxuu caadi ahaan u baahan yahay in ikhtiyaarrada qalliinka aan loo isticmaalin habka daawaynta. Ilaa hadda, mid ka mid ah daawaynta aadka loo isticmaalo ee goobta ka soo kabashada isboortiga waa habka RICE. Kani waa midowga Ingiriisiga ereyada nasasho, baraf, cadaadis iyo sare u qaadis.
Hoos waxaan kaaga sheegi doonaa wax ku saabsan daawaynta iyada oo aan qaliin la samayn iyo sida uu yahay qaliinka lagu hagaajinayo cyst popliteal.
daawaynta aan qaliinka ahayn
Takhtarka takhasuska leh ayaa kugula talin doona inaad bilowdo daawaynta aan qaliinka ahayn ee cyst kaaga. Guud ahaan, kuwani waa dawooyin lagu samayn karo guriga iyo adiga keligaa si loo hagaajiyo calaamadaha.
Ikhtiyaarada daawaynta aan qaliinka ahayn waxaa ku jiri kara Habka Bariiska:
- Lugta naso mar kasta oo ay suurtagal tahay.
- Barafka mari jilibka.
- Xiro faashado isku-buufin ah oo jilibka ah si loo yareeyo bararka xubnaha.
- Kor u qaad jilibka markaad nasato.
Ikhtiyaarada kale ee aan qaliinka ahayn ee cyst synovial waxaa ka mid noqon kara:
- Qaado dawooyinka ka hortagga bararka, sida ibuprofen.
- Joogteynta miisaanka jirka oo caafimaad qaba, kaas oo kaa caawin kara in uu culays yar saaro kala-goysyadaada.
- Ka fogow dhaqdhaqaaqyada culayska saaraya jilibka, sida ciyaaraha saamaynta badan leh (boodboodka, orodka).
- Isticmaalka usha ama bakoorad markaad socoto.
Waxaa jira waqtiyo uu takhtar takhasus leh kuu diri karo physiotherapist si uu u sameeyo daawayn hagaajinaysa dhaqdhaqaaqa iyo xoojinta wadajirka. Waxay xitaa ku siin kartaa a duritaanka steroid. Tani waxay ku lug leedahay duritaanka cortisone ee lafaha jilibka si loo yareeyo bararka (barar) iyo xanuunka.
Qaliinka kiishka dubbe
In kasta oo daawaynta qalliinka aan si naadir ah loo isticmaalin in lagu daweeyo kinjidhka Dubista, waxa jira xaalado qaarkood oo qalliin lagu talinayo. Faragelintani waxay u adeegi kartaa hagaajinta isha dhaawaca jilibkaaga. Caadi ahaan, waxaa lagu talinayaa marka jilibka xanuunku uu daran yahay ama aadan si sax ah u dhaqaajin karin.
Xaalado badan, dhakhtarkaagu wuxuu daweyn doonaa sababta xaaladda si uu u hagaajiyo fiix Baker's. Tani waxay ku lug yeelan kartaa qaliinka dhaawaca jilibka ama si loo saxo dhaawaca jilibka. Si kastaba ha ahaatee, waqtiyo kale, takhasusaha ayaa diiradda saari kara cyst laftiisa. Ikhtiyaarada qaliinka ee cysts popliteal waxay noqon kartaa:
- Dheecaannada cyst: Takhtarkaagu wuxuu irbad kaga daadi karaa dheecaanka kaadiheysta.
- Qalliinka arthroscopic ee jilibkaHabkan waxaa loo isticmaali karaa in lagu baaro oo la saxo dhaawaca wadajirka ah. Takhtarka qalliinka ayaa ka jari doona jilibka oo geli doona qalab loo yaqaan arthroscope (qalab dabacsan oo kamarad ku taal dhamaadka).
- osteotomy: Habkan, takhtarka qalliinka ayaa jaray qayb ka mid ah lafta si uu u saxo dhaawaca jilibkaaga. Qalliinkaani wuxuu u noqon karaa ikhtiyaarka loogu talagalay dadka qaba xanuunka arthritic.